الگوهایی مختلفی برای طراحی و ترسیم و بیان مدل کسب و کار وجود دارد، اما بوم مدل کسب و کار رایج‌ترین و شناخته‌شده‌ترین الگو است. ساده و کاربردی بودن این ابزار باعث شده که بیشتر از هر شیوه‌ی دیگری در ترسیم و تحلیل مدل کسب و کار به کار گرفته شود.
بوم مدل کسب و کار (Business Model Canvas) ابزاری است که به شما اجازه می‌دهد مدل کسب و کار خود را توصیف، طراحی و اختراع کرده یا آن را به چالش بکشید. در واقع به وسیله بوم مدل کسب و کار یا همان ماتریس کانوس می توانید خیلی سریع، خلاصه و جامع، نمایی کلی از کسب و کارتان به نمایش بگذارید.
زمانی که می خواهید کل استارتاپ یا کسب و کارتان را در عرض کمتر از چند دقیقه برای کسی توضیح بدهید، بهترین کاری که می توانید انجام دهید این است که بوم مدل کسب و کارتان را طراحی کنید.
بوم مدل کسب و کار برای اولین بار توسط الکساندر استروالدر معرفی شد. بوم مدل کسب و کار یکی از بهترین ابزارها برای سهولت نگارش بیزینس پلن است.
هر کسی که یک استارت آپ یا هر نوع از کارآفرینی را می‌خواهد راه اندازی، بازسازی یا مدیریت کند به بوم مدل کسب و کار نیاز دارد.
اجزای بوم مدل کسب و کار
بوم مدل کسب و کار، هم‌چنان‌که از نامش مشخص است یک مدل تصویری و ترسیمی است.
بوم مدل کسب و کار جدولی است شامل ۹ بخش :
- بخش مشتریان
- ارزش پیشنهادی
کانال های ارتباطی - ارتباط با مشتری‌ها
- مدل درآمد
- شرکای کلیدی
- فعالیت های کلیدی
- منابع کلیدی
- ساختار هزینه ها
بخش مشتریان
در این بخش شما مشتریان‌تان را که بر اساس یک سری ویژگی‌ها هدف قرار داده‌اید معرفی می‌کنید.
ارزش پیشنهادی
در این قسمت باید مشخص کنید که قرار است چه ارزش‌هایی را برای مشتریان‌تان به ایجاد کنید؟ چه مزیتی قرار است به مشتری بدهید تا شما را نسبت به رقبایتان ترجیح بدهند؟
کانال های ارتباطی
یکی از بحث‌های مهم در طراحی مدل کسب و کار، تصمیم گیری درباره کانال‌های ارتباط با مشتریان است. ما با مشتریان در مراحل مختلف خرید، رابطه برقرار می‌کنیم و لازم است بدانیم که در هر مرحله می‌خواهیم از چه کانال‌هایی برای ارتباط با آنها استفاده کنیم. البته این بخش در مقایسه با سایر بخش‌ها، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.
ارتباط با مشتری‌ها
در این قسمت مشخص می‌کنید که چگونه قرار است با مشتری ارتباط داشته باشید و چگونه می‌خواهید این ارتباط را حفظ کنید؟
مدل درآمد
استارت آپ شما قرار است چگونه از هر دسته از مشتریان درآمد داشته باشد؟
البته جریان درآمدی یکی از آخرین المان‌هایی است که به آن می پردازیم.
شرکای کلیدی
می خواهید با چه کسب و کارهایی و در چه زمینه‌هایی و چگونه شریک باشید؟
فعالیت های کلیدی
اگر مجموعه فعالیت‌های یک کسب و کار را فهرست کنید، مواردی را می‌یابید که هسته آن کسب و کار را می‌سازند و اگر آنها را از کسب و کار حذف کنید، دیگر چیزی باقی نمی‌ماند.
منابع کلیدی
در این قسمت باید مشخص کنید به چه منابع اصلی و ضروری مالی، انسانی، تجهیزات و… نیاز دارید تا بتوانید ارزش هایی که قرار است برای مشتریان خلق کنید را ایجاد کنید.
ساختار هزینه ها
این قسمت شامل هزینه‌های یک‌باره مثل خرید نرم‌افزار، هزینه‌های ثابت مثل حقوق کارمندان و هزینه‌های متغیر مثل هزینه تبلیغات می شود.